Επιδρομή των Τούρκων στη Στενή

Έχουμε πει και σε άλλες αναφορές μας, ότι το Θρησκευτικό συναίσθημα των Στενιωτών ήταν πολύ ανεπτυγμένο. Για κανένα λόγο και έναντι οποιουδήποτε τιμήματος δεν επέτρεπαν στους Τούρκους να πατήσουν τα όσια και τα ιερά τους.
Τα χρόνια της Τουρκοκρατίας, μπορεί να κρύβονταν στα «καλύβια» κάθε φορά που οι Τούρκοι έκαναν επιδρομές στο χωριό και όταν γύριζαν να εύρισκαν τα σπίτια τους λεηλατημένα και τα γεννήματά τους εξαφανισμένα, αλλά δεν διανοήθηκαν ποτέ να διακόψουν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα, έστω κι αν αυτό τους στοίχιζε την ίδια τη ζωή τους.
Πάντα στο «Βράχο» που δεσπόζει του χωριού, υπήρχε άνθρωπος που παρατηρούσε τον κάμπο για πιθανή προσέλευση τούρκικων αποσπασμάτων και όταν εμφανίζονταν φώναζε.
«Φευγάτε, έρντ΄ οι Τούρκ’». Και όλοι ανέβαιναν στα καλύβια.
Εκείνη όμως τη χρονιά στις 15 Αυγούστου 1821 και ενώ ήταν σε εξέλιξη η Θεία Λειτουργία, ιερουργούντος του Παπαγιώργη Παπαγεωργίου, ακούστηκε η στεντόρεια φωνή του Αντώνη Καμαριώτη (Κάτζιου) από το βράχο.
Δεν έλεγε όμως «φευγάτε έρντ΄οι Τούρκ΄», αλλά «Τούρκοι. Τούρκοι, στα όπλα».
Ήταν αποφασισμένοι να υπερασπίσουν τα Όσια και τα Ιερά τους και να μην αφήσουν τους Τούρκους να μολύνουν τη γιορτή της Παναγίας. Αμέσως οι άνδρες πήραν τα όπλα με επικεφαλής τον Δημογέροντα Κωνσταντίνο Γιαννούκο (Κωνσταντάρα) και τα υπόλοιπα μέλη της Δημογεροντίας και έπιασαν το στενό, όπου σήμερα η τοποθεσία «στου Χότζα» και μετά από πολύωρη μάχη απώθησαν τους Τούρκους.
«Και ούτω, οι πανηγυρισταί της Στενής, λαμπρώς επανηγύρισαν τη Θεοτόκο», γράφει ο Ναθαναήλ Ιωάννου στο βιβλίο του «Ευβοϊκά», που αναγράφονται τα συμβάντα στην Εύβοια κατά τους χρόνους της Ελληνικής Επανάστασης.
Παραθέτουμε ένα απόσπασμα από το βιβλίο του Δημητρίου Γιαννούκου «Το Χρονικόν της Στενής» που αναφέρεται στη μάχη στο στενό «στου Χότζα».